Eksperci Bilansu Kapitału Ludzkiego na XI Konferencji Europejskiego Stowarzyszenia Badań Ankietowych (ESRA) w Ultrechcie

Jak kompleksowo badać aktywność edukacyjną osób dorosłych, jakie są wyzwania metodologiczne związane z badaniem populacji oraz jak wykorzystać syntetycznych respondentów (symulacje, LLM), aby ulepszyć metodę conjoint w badaniu preferencji studentów dotyczących zatrudnienia – kwestie te poruszyli eksperci Bilansu Kapitału Ludzkiego podczas XI Konferencji Europejskiego Stowarzyszenia Badań Ankietowych (ESRA) w Ultrechcie.

Wydarzenie co dwa lata gromadzi badaczy, metodologów i statystyków z całej Europy. O metodach badań wykorzystywanych w Bilansie Kapitału Ludzkiego mówili: prof. Magdalena Jelonek, prof. Barbara Worek, prof. Jolanta Perek-Białas, oraz dr Szymon Czarnik z Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk Publicznych UJ.

Prof. Barbara Worek i prof. Jolanta Perek-Białas przedstawiły kompleksowe podejście do badania aktywności edukacyjnej dorosłych w Polsce, opracowane w ramach projektu Bilans Kapitału Ludzkiego. W badaniu wykorzystywane są nowatorskie rozwiązania metodologiczne, integrujące zróżnicowane źródła danych, w tym dane ankietowe i instytucjonalne. Pozwala to na znalezienie odpowiedzi na takie pytania: Jakie czynniki kształtują zaangażowanie edukacyjne dorosłych w Polsce? Jak konteksty pozaszkolne wpływają na nabywanie umiejętności i wyniki na rynku pracy? Jakie wyzwania metodologiczne pojawiają się w integracji danych wielopoziomowych i jak można wykorzystać te spostrzeżenia do poprawy polityki i praktyki?

O wpływie techniki realizacji wywiadów na uzyskiwane wyniki w badaniu populacji osób dorosłych w ramach projektu Bilans Kapitału Ludzkiego opowiadał dr Szymon Czarnik. Wskutek ograniczeń pandemicznych w 2021 r. badanie ludności w ramach BKL realizowane było po raz pierwszy różnymi technikami sondażowymi (PAPI, CATI i CAPI) wedle preferencji respondentów. W prezentacji dr Szymon Czarnik poddał analizie to, w jaki sposób wybór określonej techniki uwarunkowany był wiekiem, wykształceniem i miejscem zamieszkania respondentów, oraz w jaki sposób użycie konkretnej techniki mogło wpływać na uzyskiwane wyniki.

Prof. Magdalena Jelonek prezentowała wyniki prac zespołowych (razem z G. Humenny i A. Dobosz). Ekspertka mówiła o walidacji modelu conjoint pracując z danymi z pilotażu badania studentów zrealizowanego w ramach Bilansu Kapitału Ludzkiego.

Podczas prezentacji testowano potencjał danych syntetycznych do walidacji modeli conjoint. Porównano dwa typy podejść: (1) symulacje danych z uwzględnieniem informacji o średnich użytecznościach cech ofert pracy oszacowanych w oparciu o metaanalizę artykułów naukowych z bazy Scopus, (2) symulacje z wykorzystaniem różnych modeli językowych (LLM), tj. GPT-4, llama-3.1-405b-instruct, deepseek-r1-distill-llama-70b. 

Wyniki tych badań zostaną wykorzystane w analizach, które są planowane w roku 2026 w oparciu o reprezentatywną próbę kierunków kształcenia w Polsce.