29 lipca 2025 r.
Projekt „Dostępna książka” – sztuczna inteligencja i tworzenie dostępnych treści
Projekt „Dostępna książka” – sztuczna inteligencja i tworzenie dostępnych treści
Instytut Łukasiewicz – AI we współpracy z Fundacją Integracja realizuje projekt „Dostępna książka”, w ramach którego w lipcu br. zostały udostępnione pierwsze książki przetłumaczone ma polski język migowy (PJM) – „Mały Książę” Antoine’a de Saint-Exupéry’ego oraz „Między nami nic nie było” Adama Asnyka. Do końca bieżącego roku planowane jest przygotowanie 16 tłumaczeń książek wybranych z listy lektur dla szkół podstawowych i licealnych, które będą dostępne bezpłatnie na kanale YouTube Łukasiewicz – AI.
Projekt został podzielny na dwie części. W ramach pierwszej zostanie przygotowana baza tekstów w PJM (przygotowanych przez doświadczonych tłumaczy PJM i osoby Głuche) w postaci nagrań multimedialnych zawierających tekst wyświetlany na ekranie, czytany przez lektora i tłumaczenie na polski język migowy. W części drugiej przygotowane materiały zostaną wykorzystane jako dane treningowe dla modelu sztucznej inteligencji, który (wraz z technologią motion capture) zostanie wykorzystany do opracowania awatara – samodzielnego, cyfrowego tłumacza PJM.
Choć samo nagranie nie jest skomplikowane, najważniejsze elementy projektu mają miejsce przed i po nagraniu. Bardzo ważne jest takie przetłumaczenie i interpretacja książki w PJM, aby była ona zarówno zrozumiała dla Głuchych odbiorców, jak i zgodna z przekazem autora. Po nagraniu natomiast zaczyna się trening sztucznej inteligencji – materiał zostaje podzielony najpierw na fragmenty, a następnie zostaje udostępniony AI w postaci pojedynczych zadań w dwóch językach, które są dla modelu podstawą do nauki.
Badacze przewidują, że jeśli uda zebrać się wystarczająco duży zbiór danych treningowych, stworzenie awatara – tłumacza to perspektywa kilku lat dalszych działań.
Uczestnicy projektu podkreślają, że jego celem jest stworzenie rozwiązań i narzędzi, które będą wspierać osoby Głuche posługujące się PJM w codziennym funkcjonowaniu. Opracowanie narzędzia AI do automatycznego tłumaczenia na PJM pomoże w usunięciu barier związanych z dostępnością tekstów kultury dla osób Głuchych. Natomiast stworzenie dużej bazy tekstów w PJM oraz zwiększenie dostępności lektur szkolnych i literatury klasycznej dla użytkowników polskiego języka migowego są częścią misji projektu, wpisującej się w wizję społecznej odpowiedzialności nauki.
Źródła: