Certyfikacja wykonawców zamówień publicznych w robotach budowlanych, czyli więcej za mniej

W celu ograniczenia obowiązków formalnych związanych ze składaniem dokumentów przez wykonawców oraz uproszczenia i przyśpieszenia weryfikacji ich sytuacji przez zamawiających Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) proponuje certyfikację wykonawców zamówień publicznych.

Certyfikację będą przeprowadzały niezależne od zamawiającego oraz wyspecjalizowane w tym zakresie podmioty. Mechanizm certyfikacji będzie miał fakultatywny charakter. MRiT planuje dwa rodzaje certyfikatów pomocnych w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego. Pierwszy z certyfikatów będzie służył do wykazania braku podstaw wykluczenia wykonawcy z postępowania na dostawy, usługi i roboty budowlane (np. brak zaległości podatkowych, niekaralność). Drugi rodzaj certyfikatu przeznaczony będzie służył do potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu, np. dysponowanie odpowiednim doświadczeniem, personelem, sprzętem.

Zdaniem MRiT proponowana przez nie „certyfikacja” wykonawców zamówień publicznych w sektorze robót budowlanych ma w swoim założeniu przyczynić się do tego, aby rynek zamówień publicznych szerzej otworzył się na małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP).

Inicjatywa bez wątpienia słuszna i warta zachodu. Problem jednak w tym, czy wprowadzenie „certyfikacji” w proponowanej przez MRiT wersji rzeczywiście znacząco wpłynie na zwiększenie zainteresowania MSP tym wartym wiele miliardów złotych rocznie rynkiem.

Wsłuchując się bowiem w głosy samych zainteresowanych, potencjalnych wykonawców (m.in. członków Polskiego Klastra Budowlanego problem z dostępnością do rynku zamówień publicznych w pierwszej kolejności wiąże się ich zdaniem nie z formalną stroną ubiegania się o zamówienia, ale nieuczciwą konkurencją w postaci powszechnego zaniżania cen ofert oraz niepewności co do sposobu i zakresu w jaki będzie de facto wykonywane dane zamówienie po podpisaniu przez nich umowy z zamawiającym.

Tym nie mniej, gdyby rzeczywiście zmieniono (czytaj uproszczono i ujednolicono) zasady, na podstawie których każdy zamawiający zobowiązany byłby oceniać oferty wykonawców pod kątem spełniania wystandaryzowanych warunków ubiegania się o zamówienia publiczne i nie podlegania wykluczeniu, stanowiłoby to rzeczywiście nową jakość i krok we właściwym kierunku.  

Problemem pozostaje jednak fakt, że obowiązujące obecnie regulacje prawne[1] dotyczące kwestii wymaganego od wykonawców doświadczenia oraz innych właściwości podmiotowych, pozwalają każdemu zamawiającemu na bardzo indywidualne, a więc mocno subiektywne i niestandardowe kształtowanie tych warunków w treści SWZ.

Standaryzacja jedynie części procedur nie może znacząco zmienić obecnej sytuacji i aby być skuteczna wymaga kompleksowych i odważnych decyzji ustawodawcy. Niestety proponowana w projekcie MRiT zmiana przepisów, moim zdaniem nie wpłynie znacząco na dotychczasowe praktyki zamawiających/inwestorów, właśnie dlatego że nie jest kompleksowa. Dobrze jednak, że MRiT zauważyło problem i prowadzi dialog z przedsiębiorcami budowlanymi.

Polski Klaster Budowlany deklaruje swoją gotowość uczestniczenia w tym dialogu, oferując doświadczenie i zaangażowanie swoich członków i ekspertów.

Autor: Radosław Harasim, Koordynator Polskiego Klastra Budowlanego w zakresie zamówień publicznych

Polski Klaster Budowlany jest Krajowym Klastrem Kluczowym, który zrzesza ok. 500 podmiotów, w tym przedsiębiorców, jednostki naukowe, instytucje otoczenia biznesu itp. W szeregi Klastra przyjmowane są firmy zainteresowane rozwojem, cyfryzacją budownictwa, promocją, oraz innowacjami. Członkowie Klastra są cyklicznie zapraszani na spotkania biznesowe, konferencje, szkolenia, na których omawiana jest aktualna sytuacja gospodarcza w kraju i na świecie, związane z tym możliwości rozwoju oraz współpracy. Więcej informacji o klastrze znajdą Państwo na stronie: https://polskiklaster.pl/

PARP wspiera Krajowe Klastry Kluczowe m.in. w ramach Rozwój oferty klastrów dla firm działanie 2.17 Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki.

Więcej informacji o działaniach PARP na rzecz klastrów znajda Państwo na stronie www.parp.gov.pl/klastry

[1] Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie podmiotowych środków dowodowych oraz innych dokumentów lub oświadczeń, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy (Dz.U.2020.2415).