Przedsiębiorczość w pigułce: Jak ewoluują polskie projekty medyczne dzięki „Ścieżce SMART”?

Nowe technologie wspierają walkę z chorobami, które dotykają miliony pacjentów.  Globalny rynek technologii medycznych, wspierany przez inwestycje i nowoczesne programy, dynamicznie rośnie. Jednym z takich działań jest konkurs „Ścieżka SMART” finansowany z Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki. Projekty realizowane w ramach tej inicjatywy nierzadko skupiają się na opracowywaniu narzędzi służących szybszej diagnostyce nowotworów oraz polepszeniu dezynfekcji wyrobów medycznych stosowanych m.in. przy in vitro.

Branża medyczna rozwija się w szybkim tempie, co stanowi odpowiedź na rosnące potrzeby zdrowotne społeczeństwa oraz wyzwania związane ze starzeniem się populacji i coraz częstszymi chorobami cywilizacyjnymi, w tym nowotworami. Wzrost inwestycji w technologie medyczne oraz rozwój nowych narzędzi diagnostycznych i terapeutycznych sprawiają, że sektor med-tech stał się jednym z kluczowych filarów innowacji. Jak podaje Statista, globalny rynek technologii medycznych ma osiągnąć wartość 772,5 mld dolarów do 2029 roku[1]. Dzięki wsparciu programów takich jak „Ścieżka SMART” Polska jest częścią tego wielkiego projektu.

Nowe technologie – oręż w walce z nowotworami

Liczba zachorowań na nowotwory wzrasta. Według Krajowego Rejestru Nowotworów każdego roku około 170 tysięcy Polaków dowiaduje się o diagnozie nowotworu, a ponad 100 tysięcy osób umiera z powodu chorób nowotworowych[2]. Te zatrważające liczby stawiają przed ochroną zdrowia i sektorem naukowym poważne wyzwania. Projekty wspierane w ramach programu „Ścieżka SMART” koncentrują się na rozwiązywaniu problemów zdrowotnych i oferują nowe narzędzia, które mogą skutecznie wspierać walkę z nowotworami w Polsce i na świecie.

Projekt „Test PANURI” realizowany przez URTESTE S.A. to wysoko skuteczny i niskokosztowy test IVD, który umożliwia diagnozowanie raka trzustki we wczesnych stadiach. Technologia bazuje na unikalnych substratach enzymatycznych reagujących z moczem pacjentów, co pozwala na wykrycie nowotworu z czułością przekraczającą 90% oraz swoistością na poziomie co najmniej 95%. Celem jest także uzyskanie międzynarodowej ochrony patentowej dla tego rozwiązania oraz dla 9 innych wynalazków opracowywanych przez URTESTE, bazujących na tej samej metodzie. Projekt zakłada realizację serii zadań badawczo-rozwojowych oraz działań zmierzających do internacjonalizacji produktu, jego zakończenie planowane jest na koniec 2029 roku. Projekt uzyskał dofinansowanie w ramach „Ścieżki SMART” w wysokości ponad 38 milionów złotych.

Projekt Real Research koncentruje się na opracowaniu innowacyjnych modeli hodowli 3D nowotworowych linii komórkowych, które będą wykorzystywane do przedklinicznych badań nad terapiami celowanymi oraz immunoterapiami raka płuca i jajnika. Modele te mają umożliwić precyzyjniejsze badania przesiewowe oraz testowanie nowych leków.

– Za sprawą dofinansowania z PARP mogliśmy zrealizować projekt w szerszym zakresie i krótszym czasie. Gdybyśmy byli zmuszeni finansować go ze środków własnych, prawdopodobnie ograniczylibyśmy liczbę linii komórkowych, co spowolniłoby proces. Dzięki wsparciu mogliśmy od razu pracować na sześciu liniach równocześnie – wyjaśnia Renata Krzykawska, koordynatorka projektu Real Research. ­­– Klientom w naszej branży zależy na tzw. głębokiej walidacji, której samodzielne sfinansowanie byłoby dla nas trudne. Projekt B+R umożliwił przeprowadzenie dogłębnych badań, a to daje nam przewagę nad konkurencją, którzy tej walidacji nie mają – dodaje koordynatorka.

Realizacja projektu Real Research obejmuje stworzenie modeli do oceny wrażliwości na leki, co w przyszłości może wspierać innowacyjne terapie nowotworów. Projekt otrzymał dofinansowanie w wysokości ponad 4 milionów złotych.

Standardy dezynfekcji w in vitro idą w górę!

Dezynfekcja jest kluczowym elementem zapewnienia bezpieczeństwa i higieny w medycynie, szczególnie w obszarze technik wspomaganego rozrodu (ART), takich jak zapłodnienie in vitro. Ponieważ procedury ART wymagają szczególnej precyzji i sterylności, konieczne jest stosowanie wysoce zaawansowanych środków dezynfekujących, które minimalizują ryzyko zakażeń, a jednocześnie nie wpływają negatywnie na delikatne struktury komórkowe i środowisko embrionów.

Projekt OMAGO realizowany w ramach Ścieżki SMART obejmuje stworzenie nowatorskiego dezynfektanta, który dzięki przeprowadzonym badaniom przemysłowym i pracom rozwojowym osiągnie standardy innowacyjnego rozwiązania w skali krajowej.

­– Dzięki dofinansowaniu z PARP możliwe jest bardzo dokładne przebadanie wyrobu medycznego do dezynfekcji w obszarze ART (ang. techniki wspomaganego rozrodu). Przeprowadzamy liczne testy skuteczności zgodne z normami oraz testy cytotoksyczności, testy MEA, HSSA oraz LZO. W przypadku braku dofinansowania nie byłoby możliwe wykonanie tylu testów i sprawdzenie wielu kombinacji składnikowej formulacji produktu – powiedział Wojciech Poćwiardowski, koordynator projektów w OMAGO.

W ramach „Ścieżki SMART” rozwijana będzie również infrastruktura techniczna, obejmująca linię produkcyjną, magazyn, dział kontroli jakości oraz cyfrową infrastrukturę ERP. Celem jest nie tylko wdrożenie dezynfektanta do masowej produkcji, lecz także uzyskanie certyfikacji na wyrób medyczny klasy IIa. Całkowity okres realizacji projektu to trzy lata, od lipca 2023 do czerwca 2026, a przyznane dofinansowanie wynosi ponad 3,5 mln zł.

Przełom na cztery łapy

Atopowe zapalenie skóry to jedna z najczęstszych chorób skóry u psów, której objawy są związane z alergiczną reakcją organizmu na różne czynniki środowiskowe, takie jak pyłki, kurz czy roztocza. Choroba wpływa na jakość życia zwierzęcia, powodując dyskomfort oraz zwiększając ryzyko infekcji skóry. Bioceltix opracowuje innowacyjny lek BCX-CM-AD, który ma potencjał, aby oferować bardziej skuteczne i trwałe efekty niż tradycyjne terapie, które jedynie łagodzą objawy. Ten produkt medyczny ma działać poprzez immunomodulację, czyli tworzenie mikrośrodowiska przeciwzapalnego, które redukuje aktywność komórek zapalnych i tym samym wpływa na zmniejszenie objawów choroby. Realizacja projektu opiera się na współpracy z Klifovet GmbH, organizacją badań kontraktowych, która odpowiada za terenowe badania kliniczne w europejskich klinikach weterynaryjnych. Inicjatywa otrzymała dofinansowanie w wysokości ponad 10,6 mln zł.

O Ścieżce SMART

„Ścieżka SMART” to działanie, którego celem jest rozwijanie i wzmacnianie zdolności badawczych i innowacyjnych przedsiębiorstw, ukierunkowane na wdrażanie innowacji produktowych lub procesowych. O dofinansowanie w ramach inicjatywy mogą ubiegać się mikro, mali i średni przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Koordynatorem projektu jest Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.

[1]  https://www.statista.com/outlook/hmo/medical-technology/worldwide#revenue

[2] https://onkologia.org.pl/pl/epidemiologia/nowotwory-zlosliwe-w-polsce