PARP partnerem projektu Inno_Lab!

19 lutego br. Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) zorganizowało konferencję inaugurującą projekt Inno_LAB, realizowany w ramach Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG). Jego celem jest rozwój innowacji w Polsce przy wykorzystaniu środków publicznych. Partnerem projektu jest Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli świata nauki, biznesu i polityki.

Projekt Inno_LAB to odpowiedź na wyzwanie, jakim jest rozwój konkurencyjności polskiej gospodarki opartej na innowacjach. Choć w ostatnich latach widzimy wzrost, wciąż mamy sporo do zrobienia! Kluczowe jest budowanie dialogu między przedsiębiorcami, uczelniami, administracją publiczną i partnerami społecznymi. Tylko połączenie tych środowisk pozwala na wymianę wiedzy i tworzenie rozwiązań, które będą dostępne dla wszystkich.

Zgodnie z przyjętą w 2022 r. Strategią Produktywności największym wyzwaniem rozwojowym na kolejne lata jest zwiększenie produktywności polskich przedsiębiorstw, co ma nastąpić przede wszystkim dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii, opartych głównie na rozwiązaniach cyfrowych. Realizacja projektu Inno_LAB ma za zadanie budowanie świadomości polskich przedsiębiorców na temat korzyści, które płyną z zastosowania nowoczesnych metod projektowania, z kreowania innowacji produktowych i procesowych oraz komercjalizacji wyników prowadzonych prac badawczo-rozwojowych.

Zmieniające się uwarunkowania społeczno-gospodarcze i zachodzące gwałtownie zmiany m.in. w zakresie cyfryzacji, automatyzacji procesów wytwórczych czy transformacji w kierunku zielonych rozwiązań i redukcji śladu środowiskowego wymagają prowadzenia przez administrację publiczną niestandardowych działań. Projekt Inno_LAB stanowi narzędzie do poszukiwania i testowania rozwiązań w zakresie polityki innowacyjności będących odpowiedzią na istniejące wyzwania. Projekt będzie realizowany na bazie doświadczeń zdobytych w wyniku wdrożenia podobnego przedsięwzięcia w ramach POIR 2014–2020.

Do kluczowych elementów projektu należą pilotażowe przedsięwzięcia kierowane do przedsiębiorców, instytucji otoczenia biznesu i samorządów, które mają wspierać te podmioty w budowaniu adekwatnych do obecnych wyzwań społeczno-gospodarczych kompetencji oraz realizacji innowacyjnych, rozwojowych projektów. Dofinansowaniem zostaną objęte projekty, które będą służyły testowaniu i weryfikowaniu nowych form wsparcia, a jednocześnie będą miały na celu zwiększenie wiedzy i skłonności przedsiębiorstw do podejmowania działalności B+R+I.

W ramach projektu będą promowane i nagradzane przełomowe projekty innowatorów, a także zapewnione zostaną działania sieciujące, animujące i edukujące interesariuszy Narodowego Systemu Innowacji.

Realizacja projektu Inno_Lab potrwa do końca grudnia 2029 roku, a wartość dofinansowania wyniesie 222 mln zł.

Bądźmy eksporterem innowacji!

19 lutego podczas konferencji Inno_LAB reprezentanci Ministerstwa Rozwoju i Technologii, Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Komisji Europejskiej starali się odpowiedzieć na pytania dotyczące globalnego wyścigu innowacji – czy Polska i Europa jest w stanie nadążyć za konkurencją? W jaki sposób efektywny transfer technologii może budować przewagę konkurencyjną? Czy branża deep tech zmienia oblicze biznesu?

Uroczystego otwarcia konferencji dokonała dr Agata Wancio – zastępca dyrektora Departamentu Innowacji i Polityki Przemysłowej w MRiT, która w swojej wypowiedzi wskazała obszary, w jakich polskich innowacje wymagają wsparcia:

–  Mimo dynamicznie rosnących nakładów na B+R, ciągle za mało innowacyjnych rozwiązań trafia na rynek i za mało firm wchodzi na rynek zagraniczny. Polska z pewnością potrzebuje  sprawniejszych mechanizmów transferu technologii z nauki do biznesu, zwiększenia i przyspieszenia komercjalizacji wynalazków, tak aby móc konkurować globalnie i lepiej wykorzystywać potencjał, który mamy zarówno w sektorze naukowym, jak i przedsiębiorstw.

Następnie Agata Wancio mówiła o europejskim ekosystemie innowacji u progu transformacji m.in. w kontekście głównych wyzwań, do których należą: opóźniona komercjalizacja, relatywnie niski kapitał będący w dyspozycji funduszy VC i migracja startupów (najczęściej do USA) oraz nadmierna biurokracja.

–  Tylko jedna trzecia patentów rejestrowanych przez uniwersytety w UE trafia do komercyjnego wykorzystania, podczas gdy w USA jest to ponad 50%. Średni czas od udzielenia patentu to wprowadzenia na rynek wynosi ok. 6 lat, a od momentu badań podstawowych nawet 20 lat – wskazywała w swoim wystąpieniu Agata Wancio. – Bądźmy nie tylko konsumentem innowacji, lecz także ich eksporterem – apelowała na koniec swojego wystąpienia.

Echa paneli eksperckich

Podczas konferencji zorganizowano dwa panele dyskusyjne. W trakcie pierwszego z nich zaproszeni eksperci rozmawiali o tym, jak odpowiednie kompetencje są w stanie tworzyć współczesny ekosystem innowacji. Na początku głos zabrała dr Marcelina Firkowska z Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, która odpowiadała na pytanie, czy do kreowania polskiego środowiska innowacji powinniśmy wykorzystywać kompetencje drzemiące w polskich wynalazcach, czy też należy posiłkować się talentami z zagranicy:

– Nauka jest międzynarodowym zjawiskiem i powinna się rozwijać w międzynarodowym kontekście, co świetnie łączy się z komercjalizacją, transferem wiedzy i kompetencji, wobec czego w naszych programach i projektach wsparcia zawsze dążyliśmy do internacjonalizacji – mówiła Marcelina Firkowska. – Potencjał gospodarczy i społeczny Polski to nie jest wyłącznie nasz potencjał; to potencjał współpracy, suma różnych punktów widzenia i świadomości, że nie jesteśmy unikalni ani w problemach, ani w rozwiązaniach, szczególnie pod względem komercjalizacji – z mocą zaznaczała przedstawicielka Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Uczestnicy panelu dyskutowali również na temat deficytowych kompetencji w środowisku startupowym. Wśród nich wymieniono m.in. brak umiejętności przedstawiania w racjonalny sposób potrzeb odbiorcy danej technologii, która jest kluczowa. Zamiast jasnego przekazu, z czym wiąże się dany wynalazek i co oznacza dla społeczeństwa, jakie korzyści ze sobą niesie, otrzymujemy zbiór skomplikowanych i niewiele mówiących danych. Z kolei Karol Matczak, prezes WUT Investment Factory, wskazywał na gotowość do podejmowania ryzyka biznesowego, której w Polsce brakuje. Z tą tezą zgodzili się pozostali rozmówcy. Marcin Kowalik z Polskiego Stowarzyszenia Inwestorów Kapitałowych podkreślał, że główną składową sukcesu jest drzemiąca w innowatorach pasja, a nie doświadczenie. Podzielała to stanowisko również Marcelina Firkowska, wskazując na determinację jako czynnik odgrywający decydującą rolę w kontekście przetrwania i rozwoju startupów.

Tematyka drugiego panelu skupiła się na branży deep tech. Eksperci dzielili się swoimi spostrzeżeniami, w jaki sposób transfer technologii stymuluje innowacyjność i buduje przewagę konkurencyjną gospodarki. Wskazywali, że jest to działalność skomplikowana i związana z dużym ryzykiem. Podkreślano, że w Polsce mamy bardzo kreatywnych naukowców, jednak niekoniecznie potrafią komercjalizować efekty swoich prac.

Daniel Szczechowski z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej wskazywał, że pomimo trudności, które pojawiają się podczas przygotowywania wniosków o dofinansowanie unijne, to są one kluczowym elementem realizacji innowacyjnych projektów: – Z ewaluacji poprzedniego programu POIR wynika, że tylko 3% projektów badawczo-rozwojowych zostałoby zrealizowanych przez przedsiębiorców bez uzyskania dotacji – mówił Szczechowski.

Zastanawiano się nad tym, co zmienić w dostępnych programach dotacyjnych, jakie modyfikacje można wprowadzić w systemie kształcenia, by rozwinąć tzw. głębokie technologie w Polsce. Wskazywano również na opieszałość UE w kwestii kreowania przyjaznego środowiska do tworzenia nowoczesnych technologii. Eksperci byli zgodni co do tego, że skala środków i ich dostępność musi zostać zrewidowana, jeśli w ogóle chcemy się liczyć w branży deep tech. Zwracano uwagę, że branża deep tech jest też w dużej mierze zależna zarówno od sektora publicznego, jak i prywatnego.

Inno_LAB, czyli wsparcie krajowego ekosystemu innowacji

Ostatnia część konferencji została poświęcona projektowi Inno_LAB, którego głównym celem jest rozwój krajowego ekosystemu innowacji oraz udoskonalanie sposobów wsparcia rozwoju innowacji w Polsce przy udziale środków publicznych. Projekt Inno_LAB pozwala na weryfikację założeń i skuteczności planowanych instrumentów wsparcia innowacji przed ich zastosowaniem na szerszą skalę.

Dariusz  Łukaszewski z MRiT mówił o celach i zadaniach w projekcie Inno_Lab, wskazywał, że planowane jest wsparcie branży deep-tech oraz wdrażanie pilotaży dotyczących zastosowania sztucznej inteligencji w wybranych branżach. Zaznaczał, że istotne będzie budowanie kompetencji oraz realizacja działań edukacyjnych, a także animacyjnych. Omówił ponadto pilotaże zaplanowane przez MRiT na 2025 rok w następujących obszarach: rozwój kompetencji w zakresie sztucznej inteligencji w MŚP, budowanie startupów dla innowatorów z uczelni w obszarze podwójnego zastosowania oraz GreenTech dla JST.

Paulina Zadura, dyrektor Departamentu Analiz i Strategii w PARP, na początku swojego wystąpienia nakreśliła rys historyczny dotyczący projektowania pilotażowych programów wsparcia przez PARP. Przypomniała, na czym polega partnerstwo PARP w projekcie Inno_LAB, a także przybliżyła, jaki zakres zadań spoczywa na Agencji. PARP odpowiada m.in. za projektowanie i realizację pilotażowych programów wsparcia, w efekcie których mają powstać innowacyjne produkty i usługi. 

– W centrum naszych działań są potrzeby przedsiębiorcy, ale jednocześnie zależy nam na tym, by realizować cele polityki publicznej. W związku z tym w procesie projektowym staramy się zbliżyć te obie perspektywy i na koniec wychodzimy z koncepcją programu i chcemy zadbać, by udział w nim był zgodny z naszymi założeniami – mówiła Paulina Zadura z PARP.

Prelegentka opowiedziała również, w jaki sposób pracuje zespół Agencji. Zaznaczała, że przyjęte podejście projektowe jest dużo skuteczniejsze niż podejście analityczne: – Budujemy zespół i pracujemy warsztatowo. Osiągamy wyraźnie lepsze efekty dzięki pracy grupowej, która jest wbrew pozorom bardzo uporządkowana od strony metodologicznej i odbywa się według ściśle ustalonego harmonogramu. Zawsze angażujemy zespół wdrożeniowy i interesariuszy spoza PARP, by móc zweryfikować i porównać nasze spostrzeżenia. W każdym teście bierze średnio udział około 15 osób stanowiących stały zespół projektowy, który jest wspierany wiedzą zdobywaną dzięki wywiadom, grupom fokusowym oraz testom prototypów, w których bierze dział kolejne 20–30 osób, w zależności od stopnia skomplikowania danego wyzwania – wyliczała Paulina Zadura.

Na zakończenie Paulina Zadura opowiedziała o planach PARP na 2025 rok, obejmujących testy i pilotaże nowych instrumentów wsparcia (GOZ, sztuczna inteligencja w MŚP) oraz promowanie innowacyjnych rozwiązań poprzez organizację XXVI edycji konkursu Polski Produkt Przyszłości, konkursu dla cyfrowych liderów (Przemysł 4.0) i realizację programów edukacyjnych, animacyjnych.