Udzielamy informacji o programach pomocowych realizowanych przez PARP.
Autorzy: Krzysztof Senger, Krzysztof Mroczkowski
Funkcjonowanie Narodowych Systemów Innowacji (NSI) w Danii, Wielkiej Brytanii i Finlandii oraz ocena możliwości wykorzystania ich doświadczeń w Polsce
Znajdująca się w Państwa rękach ekspertyza został ustrukturyzowana w taki sposób, aby spójnie opisać poszczególne Narodowe Systemy Innowacji (NSI) oraz wyciągnąć wnioski i rekomendacje, które mają znaczenie dla polskiego NSI. Z tego względu analiza porównawcza trzech (Dania, Wielka Brytania i Finlandia) NSI została sformatowana wokół odrębnych opisów trzech Narodowych Systemów Innowacji. Ze względu na naturę NSI, opierającą się na komplementarnym działaniu różnych elementów, całościowy przegląd poszczególnych NSI w lepszy sposób oddaje istotę działania systemów, niż zatomizowana próba porównania poszczególnych kategorii działań w trzech krajach jednocześnie.
Po opisie metodyki opracowywania ekspertyzy, krótkie wprowadzenie, w syntetyczny sposób prezentuje koncepcję i znaczenie tematyki Narodowych Systemów Innowacji oraz sposób, w jaki autorzy oceniają wagę zrozumienia zagranicznych doświadczeń dla ulepszania NSI Polski. Wskazane są ograniczenia związane z próbami adaptacji najlepszych zachodnich praktyk, jak również praktyczne możliwości wykorzystania zgromadzonej w niniejszej ekspertyzie wiedzy. Autorzy opracowania wykazują we Wprowadzeniu, iż przegląd zagranicznych doświadczeń, poza wielością długofalowych rekomendacji dla NSI kraju, może wskazać najbardziej brakujące aspekty funkcjonowania rodzimego sytemu.
Kolejny podrozdział jest opisem Narodowego Systemu Innowacji Danii. Opisana jest historia ewolucji systemu duńskiego oraz motywów i czynników sprawczych tych zmian. Rozdział ten wskazuje, iż duński NSI w swojej nowoczesnej formie jest projektem dość nowym, zaś część z problemów, z którymi się boryka, jest znana także w Polsce. Opisane w podrozdziale zostały kluczowe instytucje duńskiego NSI, będące motorami napędowymi innowacyjności duńskiej gospodarki. Praktyka ich działań i współpracy świadczy o jakości kapitału społecznego w Danii, angażując interesariuszy różnego szczebla, sprawiając, iż NSI jest ważny dla społeczeństwa, a nie tylko dla biznesu. Ostatnia część podrozdziału jest krótkim podsumowaniem merytorycznym, z odbytej w listopadzie 2015 roku wizyty studyjnej w Danii.
Następny podrozdział opisuje brytyjski system innowacji. Ze względu na historyczne uwarunkowania, Wielka Brytania posiada olbrzymie przewagi konkurencyjne w skali i internacjonalizacji przedsiębiorstw oraz na poziomie badań naukowych. System brytyjski jest niezwykle rozbudowany, lecz ostatnio podlega pewnej centralizacji. Mapa kluczowych instytucji brytyjskiego systemu jest rozległa, dlatego w rozdziale opisano funkcjonowanie wielu kluczowych instytucji, wskazując na ich sposób pracy, wykazując ukierunkowanie NSI na internacjonalizację.
Kolejny podrozdział opisuje Narodowy System Innowacji Finlandii. Jako kraj relatywnie niedawno dołączający do grona krajów zamożnych, Finlandia wiele zawdzięcza swojemu NSI, którego działanie w latach 90-tych wykreowało (dziś już nieaktualną) potęgę konkurencyjną koncernu Nokia. Finlandia jest krajem o historii gospodarczego zapóźnienia podobnej do Polski i również dzisiaj wiele z jej bolączek (jak np. niskie pozycje fińskich uniwersytetów w rankingach) przypomina te, z którymi boryka się polski NSI. Opisanez ostały kluczowe instytucje systemu, ich sposób funkcjonowania i próby reakcji na niekorzystne zmiany w międzynarodowej pozycji konkurencyjnej.
Początek następnego rozdziału w syntetyczny sposób porównuje działalność trzech systemów innowacji pod kątem kluczowych aspektów, takich jak m.in. funkcjonowanie instrumentów wsparcia, stopień internacjonalizacji, czy wsparcie start-upów. To porównanie wskazuje na ważne przyczynki do wskazania czynników sukcesu funkcjonowania NSI, ale również wskazuje na znaczące różnice między poszczególnymi modelami działania w Danii, Wielkiej Brytanii i Finlandii. Kolejna część prezentuje wnioski, jakie wyłaniają się z prac analitycznych, których efektem jest ekspertyza. Wnioski zostały sformułowane z punktu widzenia ich użyteczności dla polskiego Narodowego Systemu Innowacji. Odnoszą się one do kluczowych czynników sprawnego funkcjonowania rozwiniętych NSI, lecz ich aplikowalność nie ogranicza się do krajów wysoko rozwiniętych. Jednocześnie, wnioski te opatrzone są konkretnymi przykładami, ilustrującymi zasadność ich sformułowania. Treść wniosków wskazuje na zasadność opracowania ekspertyzy, gdyż takiego pełnego ich zestawu nie można by było postawić bez głębokich analiz systemów. W rozdziale wskazano także i na obszary, w których poprawa może przynieść polskiemu NSI najszybsze korzyści.
Ostatnią analityczną częścią ekspertyzy jest rozdział poświęcony rekomendacjom. W tym rozdziale wskazano na najbardziej istotne obszary modyfikacji polskiego NSI. Wskazano również dwie propozycje instrumentów bezpośredniego wsparcia dla przedsiębiorców z sektora MŚP, stymulujących ich działalność badawczo-rozwojową lub innowacyjną. Dodatkowo, wskazano propozycje dwóch instrumentów zwiększania potencjału uczestników Narodowego Systemu Innowacji w Polsce do współpracy z przedsiębiorcami. Propozycje wskazują instrumenty niestosowane dotychczas w Polsce, przy czym dokonano oceny możliwości wykorzystania ich w polskich warunkach gospodarczych i prawnych. Ekspertyzę zamyka bibliografia źródeł użytych w trakcie części ekspertyzy składającej się z analizy danych zastanych.
Spis treści
1. Wykaz skrótów
2. Legenda
3. Streszczenie
4. Metodologia
5. Wprowadzenie
6. Wyniki analizy porównawczej Narodowych Systemów Innowacji w Danii, Wielkiej Brytanii i Finlandii
7. Podsumowanie, wnioski, rekomendacje