Badanie, którego wyniki przedstawia niniejszy raport, zostało zrealizowane w okresie październik 2021 – styczeń 2022 r. Celem badania był przegląd i ocena praktyk międzynarodowych i krajowych, dotyczących realizacji instrumentów wsparcia wzornictwa w przedsiębiorstwach (MŚP), a także dostarczenie wiedzy na potrzeby procesu opracowania instrumentów wsparcia zorientowanych na wzornictwo w okresie 2021-2027.

Spośród wniosków płynących z badania wyróżnić należy następujące:

• Wzornictwo może być traktowane jako jeden z kluczowych (obok technologii i kapitału ludzkiego) czynników podnoszenia innowacyjności przedsiębiorstw. Co istotne, może być ono z powodzeniem wykorzystywane we wszelkich branżach / sektorach gospodarki, w tym w usługach.
• Uwzględniając dotychczasowe doświadczenia należy zauważyć, że dostęp do wsparcia wzorniczego dla firm mikro i firm najmłodszych jest utrudniony - wykazują one najmniejszą skuteczność aplikowania o wsparcie publiczne na projekty wzornicze.
• W procesy upowszechniania świadomości roli i znaczenia wzornictwa oraz w procesy promujące szersze zastosowanie wzornictwa w praktyce gospodarczej powinny być włączone renomowane jednostki krajowe, działające w sferze projektowania / wzornictwa.
• Promocja roli i znaczenia designu, jako narzędzia podnoszenia konkurencyjności wymaga dostępności materiałów / opracowań referencyjnych, obrazujących metodyki projektowania wyrobów / usług, zarządzania projektami wzorniczymi, jak również pokazujących skuteczność i efektywność wykorzystania wzornictwa w praktyce gospodarczej MŚP.
• Biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia z wspieraniem projektów wzorniczych w przedsiębiorstwach, oraz wskazania Komisji Europejskiej, dotyczące zasad wsparcia w okresie 2021-2027, projekty wzornicze będą mogły być wspierane w sposób bezzwrotny lub mieszany (w formie pożyczki z częściowym umorzeniem kapitału).
• Procesy projektowania / wzornictwa stanowić mogą komponent szerszych projektów rozwojowych, opartych na działalności B+R+I. Wspieranie takich projektów powinno umożliwiać finansowanie usług wzorniczych.
• Wsparcie w zakresie wzornictwa może stanowić ofertę usługową rozmaitych instytucji – m.in. koordynatorów klastrów. Istniejące rozwiązania aktywizujące usługi w dziedzinie wzornictwa w układach terytorialnych, jak i branżowych wskazują na zasadność takiego rozwiązania (np. walijski program Creative Cluster).
• Zasadne jest tworzenie źródeł wsparcia oferujących finansowanie przygotowania przedsiębiorstw do korzystania z wzornictwa, poprzez udostępnienie usług edukacyjno-doradczych. Istnienie tego rodzaju wsparcia będzie aktywizować przedsiębiorców w podejmowaniu działań mających na celu podniesienie kompetencji pracowników, ułatwiających w przyszłości tworzenie i prowadzenie projektów wzorniczych we współpracy z projektantami / doradcami.
• W ramach POIR realizowany był program „Innovation Coach”, pomagający zainteresowanym firmom ocenić ich potencjał innowacyjny, zdolność do realizacji projektów badawczo-rozwojowych, a także pomagający identyfikować ewentualne źródła wsparcia publicznego działalności B+R+I przedsiębiorstw. Analogiczny schemat interwencji można by zastosować względem podnoszenia świadomości roli i znaczenia wzornictwa.

Zapraszamy do lektury!